Vragen die u zich als investeerder moet stellen om de sterktes en zwaktes van het intellectueel eigendom van tech start-ups te weten te komen.
Zelfs met een revolutionair en baanbrekend idee zal een tech start-up alleen slagen als het een gemotiveerd team heeft dat het realiseert. Kan het team de technologie succesvol ontwikkelen en laten aansluiten op de marktvraag? De eerste belangrijke stap voor een tech start-up is een sterk team en bedrijfsmodel bouwen. Daarnaast vormt Intellectual Property (IP - intellectueel eigendom) in de meeste gevallen een cruciale business asset van tech start-ups. Een goede IP-bescherming zorgt voor concurrentievoordeel op de lange termijn, beperking van financiële risico’s en aantrekking van externe financiering. Een goede beoordeling van het IP-portfolio is daarom cruciaal voor investeerders en potentiële partners. Ook moet er in een vroeg stadium worden verkend of er geen IP-rechten van derden zijn die de start-up ervan zouden kunnen weerhouden de markt te betreden.
Investeerders weten hoe belangrijk IP is, maar het is niet eenvoudig om de waarde van een IP-portfolio in te schatten. Bovendien kan een verkeerde inschatting betekenen dat er onvoldoende basis is voor de beslissing om wel of niet te investeren en er kunnen kansen worden gemist om het IP-portfolio te versterken. Zeker in de cruciale vroege fase (Angel, “Series A”) wordt te weinig doorgevraagd aan start-ups: hoe breed is het patent, in welke landen geldt de bescherming, wat is de looptijd van het patent, zijn er alternatieven op de markt, werd er gekeken naar de rechten van derden? Als de IP-situatie verkeerd wordt ingeschat, kan het zijn dat er in zee wordt gegaan met bedrijven die hun intellectueel eigendom niet op orde hebben waardoor de technologie bijvoorbeeld gekopieerd kan worden door Chinese bedrijven of multinationals met betere distributie- en marketingkanalen. Die gaan er dan vandoor met de buit en de start-up staat buitenspel. Daarnaast bestaat er het risico dat wanneer u geld investeert in een start-up zonder goede IP-strategie, u kansen blijft missen. U raakt aan het einde van de rit op een doodlopende weg en succes blijft uit.
Om een weldoordachte investering te kunnen doen, zijn informatie over de IP-strategie en de kwaliteit van het huidige IP-portfolio cruciaal. Zo brengt u (verborgen) kansen en bedreigingen aan het licht.
Criteria voor een IP-beoordeling
Verdiep u als investeerder in de rol van IP in de betreffende sector en het belang van IP in de context van de transactie. Investeerders zien uiteraard graag unieke innovaties die afgeschermd zijn met IP en die te gelde kunnen worden gemaakt via een weloverwogen en liefst bewezen bedrijfsplan. Onze ervaring leert ons dat in een vroeg stadium de IP-situatie van een tech start-up het beste aan de hand van de volgende criteria kan worden beoordeeld
1. Een degelijke IP-strategie
Een degelijke IP-strategie is afgestemd op de bedrijfsstrategie en omvat een toekomstgericht plan voor het vastleggen van waardevolle intellectuele eigendommen in de betreffende sector. De start-up moet kunnen uitleggen hoe de huidige IP past binnen de bedrijfsstrategie en hoe er concurrentievoordeel en inkomsten mee kunnen worden gegenereerd. Kunnen copycats worden gedwarsboomd? Wordt het intellectueel eigendom in licentie gegeven aan andere bedrijven? En als de technologie internationaal relevant is – wat meestal zo is – moet er worden vooruit gepland. De tijdlijn voor het verkrijgen van internationale patentbescherming is namelijk beperkt. Verder moet er worden nagedacht over mogelijke relevante IP-rechten van derden.
Een gerenommeerd octrooibureau inschakelen om de IP-strategie uit te voeren is uiteraard sterk aan te raden. Een vakkundig opgestelde octrooiaanvraag heeft veel meer kans van slagen in een verleningsprocedure en in een eventuele gerechtelijke inbreukprocedure.
De sterkte van de IP-strategie kan worden bepaald door eerst de volgende vragen te stellen aan de tech start-up:
- Welke technologie is nu beschermd en op welke manier past dat binnen de bedrijfsstrategie?
- Welke technologie zal er in de toekomst mogelijk kunnen worden ontwikkeld en beschermd?
- Is er een gerenommeerd octrooibureau betrokken?
2. Sterke eigen IP
U richt zich als investeerder uiteraard op de kracht en waarde van de eigen IP van de tech start-up. Als u wilt beoordelen of het IP-portfolio zinvolle bescherming biedt, moeten de patenten en mogelijke aanvragen onder de loep worden genomen..
Zijn er opvallende problemen met de patentaanvragen die zijn ingediend? Als de patentclaims bijvoorbeeld te breed zijn, kan de aanvraag kwetsbaar zijn voor irrelevante stand van de techniek. Maar als de patentclaims te beperkt zijn, kunnen concurrenten gemakkelijk om het patent heen werken.
Soms laten investeerders een eigen octrooibureau een onafhankelijke beoordeling van het IP-portfolio uitvoeren. Dit kan een korte en voorlopige beoordeling zijn, maar voor een grote financieringsronde is een gedetailleerde “Due diligence van de IP” aan te raden.
De kracht en waarde van de eigen IP bepalen kan in het geval van een patent beginnen bij de evaluatie van de claims van het patent. U zou deze vragen kunnen stellen:
- Hoe smal of breed is de realistisch te verkrijgen beschermingsomvang?
- Dekt deze beschermingsomvang de commerciële producten en diensten van de tech start-up?
- In welke landen of regio's zijn de patenten ingediend en welke geografische dekking is nog mogelijk?br>
Daarnaast is het belangrijk dat het eigenaarschap van de IP goed is uitgezocht. Dit moet niet (gedeeltelijk) bij vorige werkgevers, vervreemde oprichters of andere derden liggen. Ook is het van belang dat er goede afspraken met betrekking tot de IP zijn gemaakt met de oprichters en medewerkers.
3. Concurrentie in beeld
Als investeerder wilt u ook graag weten waar de tech start-up in de markt staat ten opzichte van bestaande en potentiële concurrenten. IP-bescherming nastreven toont aan dat de tech start-up heeft nagedacht over de vraag hoe hun product zich onderscheidt van de concurrentie.
Zelfs als de start-up het zelf niet weet, kan een IP-portfolio voordelen bieden voor de start-up want IP kan de concurrentie in de sector doen afnemen of afschrikken. Potentiële concurrenten zullen een dure en moeilijke beslissing moeten nemen of ze het risico willen lopen de IP te schenden door de markt te betreden. Ook omgekeerd kan de start-up, als een concurrent de start-up beschuldigt van inbreuk, haar IP gebruiken als leverage om het probleem op te lossen. In plaats van kostbare rechtszaken te voeren, is het soms mogelijk om afspraken te maken over een cross-license voor elkaars technologie.
U wilt als investeerder weten of de start-up deze scenario's heeft doordacht en hoe ze van plan zijn de IP te gebruiken in het licht van de concurrentie. Ook moet een start-up de patenten en patentaanvragen van derden hebben onderzocht. Dit wordt ook wel een Freedom-to-Operate (FTO)-analyse genoemd. Al vroeg in de start-upfase is het van belang om te verkennen of er geen grote wegversperringen zijn die de start-up ervan kunnen weerhouden de markt te betreden.
U kunt de positie ten opzichte van (patent)rechten van concurrenten bepalen door de volgende vragen te stellen:
- Is er een (voorlopige) Freedom-to-Operate-analyse uitgevoerd?
- Zijn er patentrechten van derden die relevant zijn voor de technologie van de tech start-up?
- Zo ja, hoe is de start-up van plan om te gaan met deze patentrechten van derden?
Wanneer u tech start-ups al in een vroege fase (Angel, “Series A”) vraagt naar hun IP-strategie, de eigen IP en de (voorlopige) bevindingen met betrekking tot IP van derden, krijgt u als potentiële investeerder een goed beeld van het feit of de tech start-up een doordachte aanpak heeft en of er aandachtspunten zijn die in een volgende fase aan de bod moeten komen. Deze tips kunt u de tech start-up meegeven voorde voorbereiding.
