Onlangs was ik op een evenement over waterstof. De experts spraken over de kip en het ei. Toepassingen met waterstof en de standaardisering ervan komen nog niet goed van de grond, omdat er weinig markt voor is. Er is weinig markt, juist omdat het niet goed van de grond komt. Vanuit het perspectief van octrooiering, mijn vakgebied, zie ik kansen voor innovatieve ondernemers, vooral op het gebied van standaardisering.
Zorg dat u aan kop loopt
Waterstof is een sector vol kansen met veel toekomst. Maar het is ook een ingewikkelde sector die samenwerkingen tussen veel verschillende expertises vraagt. De techniek bestaat al, maar sluit nog lang niet overal goed op elkaar aan. Eigenlijk is er een heel ecosysteem nodig dat de hele waterstofketen omvat van productie, opslag en transport tot gebruikstoepassingen. Wie neemt dan de eerste stap om toch flink te investeren? Wie durft te beginnen terwijl klanten nog niet in de rij staan? Het is heel begrijpelijk dat er dan een afwachtende houding ontstaat.
Innoveren in standaardisering biedt daarom kansen. Denk bijvoorbeeld eens aan laders van telefoons of elektrische auto’s. Deze zijn nu vrijwel universeel. De bedenkers hiervan hebben het goed georganiseerd en verdienen veel geld met de licentievergoedingen. Zoek binnen de waterstof dus ook naar deze kansen en loop aan kop in de sector. Standaardisering verbindt de schakels van de waterstofketen aan elkaar.
De investering betaalt zichzelf terug
Er is al wel iets gebeurd op het gebied van standaardisatie. De druk van tankstations (350 bar voor vrachtwagens, 700 bar voor personenauto’s) bijvoorbeeld. Ook wordt er gewerkt aan een zuiverheidsstandaard. Als ondernemer in de waterstof is het slim om te innoveren in gebieden waar iedereen vroeg of laat gebruik van moet maken. Denk bijvoorbeeld aan de standaardisering van de lekkage-eigenschappen van pijpen en koppelingen. Er zijn al normen die bepalen hoeveel een pijp mag lekken. Maar een koppeling moet weer precies op de pijp van een ander merk passen, zodat we niet met allerlei adapters moeten gaan werken. Daar kan dus nog een standaardiseringsslag worden gemaakt. Springt u in dat gat, of het nu alleen of samen met een andere ondernemer is, dan loopt u aan kop in de markt. Vraag daarbij ook een octrooi aan voor uw oplossing. Wanneer uw innovatie dan de standaard wordt, betaalt de investering zich terug via licentievergoedingen.
Zoek naar samenwerkingen
Toepassingen met waterstof hangen van veel verschillende systeemonderdelen af. Dit vraagt kennis die niet iedere onderneming zelf in huis heeft. De één weet alles over brandstofcellen, de ander maakt pijpleidingen en weer iemand anders is expert in het gebied van electrolysers. Om vooruitgang te boeken is het daarom verstandig om samenwerkingen aan te gaan. Bent u goed in vulmonden, ga dan een samenwerking aan met een bedrijf dat tanks maakt en kijk of u samen de ultieme vulslang kunt bedenken die de standaard wordt in de toekomst.
Standard Essential Patent
Als een samenwerking leidt tot een innovatie die wordt gekozen als de officiële standaard, dan is het octrooi hierop een standard essential patent (SEP). Dit zijn octrooien die essentieel zijn voor het voldoen aan een bepaalde standaard. Rust er bijvoorbeeld een SEP op een koppeling van een pijpleiding, dan heeft iedereen die betreffende koppeling nodig. Het gaat dus om technologie waar de markt niet omheen kan. Bedrijven die samen een standaard willen vormen, bepalen in overleg welke octrooien essentieel zijn voor die standaard. Daarvoor wordt meestal een organisatie opgezet. De deelnemende bedrijven hebben er belang bij rond tafel te zitten en ook zoveel mogelijk van hun octrooien als essentieel verklaard te krijgen. Dat levert meer licentiegeld op.
Eerlijke concurrentie
Om kartelvorming te voorkomen en de concurrentie eerlijk te houden, zijn er de FRAND-licenties. Dit staat voor Fair, Reasonable And Non Discriminatory. Deze licenties zorgen ervoor dat er geen concurrenten worden uitgesloten en dat er redelijke licentievoorwaarden worden gehanteerd voor partijen die willen gebruikmaken van de technologie die onder een SEP valt. Op deze manier is er een goede balans tussen octrooibescherming en het bevorderen van innovatie en toepassen van technische standaarden.
Dergelijke constructies komen vaak voor in bijvoorbeeld de telecomindustrie, waar uitvinders van bijvoorbeeld chips, ontvangers en zendprotocollen allemaal bijdragen aan de poule van SEP-octrooien en onderling FRAND-licenties afspreken. Zo krijgt ieder zijn stuk van de taart, op basis van zijn bijdrage aan de SEP-poule. Vervolgens kan iedereen, ook de partijen die niet bijdragen aan de SEP-poule, op basis van de FRAND-licenties werken met de standaard.
Innoveren is lef hebben
Kortom: innoveren vraagt een gezonde dosis lef. Zeker in een sector als de waterstof waar het pad nog niet is geëffend. Door samen te werken en slimme octrooieerbare oplossingen voor standaardisering te bedenken, kunnen ondernemers in de waterstofsector een voorsprong nemen op de markt. Zo dragen ze bij aan nieuwe standaarden en banen ze de weg naar een duurzame toekomst.
