Octrooi als ruilmiddel: geen doel, wel een sterk middel
Van ruilen komt huilen, luidt een oud gezegde. Dit geldt gelukkig niet in de octrooisector. Sterker nog: een octrooi is een sterk ruilmiddel met financiële voordelen voor de octrooihouder. Als je een octrooi in handen hebt dat iemand anders nodig heeft voor zijn eigen innovatie, dan versterkt dit jouw onderhandelingspositie en kun je geld verdienen met licenties.
Ruilen in de telecommunicatie
Een voorbeeld van de kracht van een octrooi als ruilmiddel vinden we in de telecommunicatie. Voor smartphones zijn er veel technologieën nodig die allemaal weer een andere “eigenaar” hebben. Iedere fabrikant heeft te maken met dezelfde standaarden, omdat telefoons met elkaar moeten kunnen samenwerken. Op de gsm waarop u misschien wel deze blog leest rusten naar schatting tienduizenden patenten of meer. Denk aan patenten op de software, stemcommando’s, netwerk en communicatie, batterijtechnologieën, touchscreens en nog veel meer.
Iedere fabrikant heeft wel iets bedacht wat standaard is geworden voor alle gsm's. De fabrikanten moeten met elkaar samenwerken, anders is er geen gemeenschappelijke standaard. Zo ontstaat er dus een ruilmiddel: elke partij heeft de rechten voor iets, maar heeft ook de rechten van een andere fabrikant nodig om een goed werkende smartphone op de markt te kunnen brengen. Hierdoor wordt er dus samengewerkt. Bovendien krijgt iedereen een stukje van de taart, omdat er wordt betaald voor het gebruik van elkaars rechten. Het loont dus om een octrooi op jouw naam te hebben, zeker wanneer iemand anders het nodig heeft. Bijvoorbeeld omdat het deel uitmaakt van een standaard.
Apple maakt slim gebruik van octrooien
Apple had goed door dat een octrooi als ruilmiddel interessant is. Zij kwamen als eerste partij op de markt met een goedwerkende smartphone. Apple had op dat moment nog relatief weinig rechten binnen de telecomtechnologie. Ze maakten geen deel uit van de poule van fabrikanten die samenwerkten en de standaard bepaalden. En omdat Apple nog geen grote patentenportefeuille in de telecomtechnologie had, zouden ze in theorie andere fabrikanten moeten betalen om gebruik te kunnen maken van hun technologie.
Dat was Apple echter niet van plan. Ze vroegen een enorme hoeveelheid patenten aan op hun smartphonetechnologie: grafische userinterface, menu’s en icoontjes. Fabrikanten die dus de overstap wilden maken naar smartphones, hadden de technologie van Apple nodig. Een mooi ruilmiddel voor Apple om zelf weer gebruik te kunnen maken van andere rechten. Zo hebben ze zich met groot succes in de poule van standaarden gevochten en laten ze zien dat een octrooi als ruilmiddel deuren opent.
Ook interessant voor kleinere ondernemers
En wat betekent dit nu voor jou als ondernemer of innovator? Je hoeft geen grote speler zoals Apple te zijn om toch een octrooi in te zetten als ruilmiddel. Zodra je met jouw innovatie de markt opgaat, en daar zijn concurrenten, loop je de kans dat je elkaar in de weg zit. Een concurrent wil jouw basisidee bijvoorbeeld verder ontwikkelen. Of je hebt een bestaande technologie nodig om jouw innovatie te kunnen maken. Je staat dan een stuk sterker als je een patent hebt. Dan moeten jij en jouw concurrent rekening houden met elkaar. Er ontstaat een soort machtsevenwicht. Bovendien heb je met een octrooi iets om te ruilen. Bijvoorbeeld door een licentie te verlenen. Dan levert jouw octrooi ook nog eens geld op.
Tips voor een octrooi als ruilmiddel
- Zie je kansen in jouw octrooi als ruilmiddel? Dan helpen deze tips je verder:
Onderzoek of het loont om een octrooiportefeuille op te bouwen, zodat je iets hebt om te ruilen wanneer dat nodig is. - Bedenk wat de bescherming van jouw concurrent betekent voor het bedrijf. Als een concurrent jouw product verbetert en je hebt er geen patent op, dan kun je daar niets aan doen.
- Blijf innoveren. Als je blijft innoveren, dan behoud je een voorsprong op de anderen. Als er een partij komt die jouw octrooi nodig heeft om verder te kunnen, dan heb je een ruilmiddel in handen.
- Overweeg of jouw octrooi wel interessant is voor de concurrenten. Als u een patent als ruilmiddel wilt inzetten, dan werkt dat alleen als de verhoudingen gelijk zijn.
Geen doel op zich
Zoals je inmiddels weet, is een octrooi als ruimiddel een krachtig middel. Het hoeft echter geen doel op zich te zijn: octrooieren om maar iets te hebben om te ruilen. Dat werkt vooral voor de Apples van deze wereld, die iets in handen willen hebben om snel toegang te krijgen tot grote hoeveelheden technologie. De gemiddelde ondernemer komt best eerst te weten waar de kansen in de markt liggen en waar hij toegevoegde waarde kan bieden. Een octrooi biedt vervolgens de nodige bescherming voor die toegevoegde waarde. Het octrooi als ruilmiddel volgt dan vanzelf als de gelegenheid zich voordoet.
Overweeg je zelf om een octrooi aan te vragen of wil je advies over hoe je octrooien kunt inzetten als ruilmiddel? Neem dan contact op met mij. Ik help je graag verder.

Over de schrijver
Ik heb elektrotechniek gestudeerd aan de Technische Universiteit Delft en werk sinds 2000 als octrooigemachtigde bij EP&C. Daarvoor was ik werkzaam als ontwerpingenieur in de defensie- en...
Lees meer over Holger >