6 tips om slim om te gaan met je octrooiportfolio
Een octrooiportfolio is een waardevol bezit dat jarenlang bescherming en concurrentievoordeel biedt. Het risico is wel dat je, als de octrooien eenmaal binnen zijn, je niet meer strategisch kijkt naar de waarde ervan. Het loont om regelmatig te beoordelen of je portfolio nog goed past bij je bedrijfsdoelen. Door je octrooien strategisch te benaderen, kun je er nog meer waarde uit halen. In dit blog geven we tips voor slim portfoliomanagement.
Instandhoudingstaksen
Een octrooi biedt maximaal twintig jaar bescherming. Korter kan ook en soms is dat slimmer. Je betaalt namelijk ieder jaar, per octrooi, per land een instandhoudingstaks. Dit bedrag loopt op naarmate de tijd verstrijkt. In het twintigste jaar kan het wel 2.000 tot 3.000 euro per land per jaar kosten. Stel, je hebt een portfolio met vijf octrooien in vier landen, dan betaal je jaarlijks aan instandhouding (veel) meer dan wat er nodig is om een nieuwe octrooiaanvraag te financieren. Het is daarom goed om strategisch naar je octrooiportfolio te kijken. De onderstaande tips helpen je daarbij.
Tip 1: Breng je portfolio in kaart
Begin met een overzicht van alle octrooien. In welke landen heb je octrooien, welke beschermingsomvang hebben de octrooien en voor welk van je producten? Dan krijg je inzichtelijk of je octrooien hebt in landen waar je misschien nog nauwelijks actief bent. Of dat je octrooien hebt op techniek die inmiddels verouderd is en minder interessant is voor de markt. Een helder overzicht is de basis voor alle verdere beslissingen.
Tip 2: Focus op wat je concurrentie raakt
Doe marktonderzoek en focus je op wat voor de concurrentie van belang is. Die innovaties die zij eigenlijk ook wel willen maken of verkopen. Misschien is dat niet altijd waar je als ondernemer het meest trots op bent qua innovatie en techniek. Maar, het voornaamste doel van een octrooi is om je concurrent van de markt te weren. Hou dat dus in je achterhoofd als je je portfolio tegen het licht houdt.
Tip 3: Vergelijk regelmatig met je commerciële doelen
Leg periodiek je octrooien naast je huidige en toekomstige commerciële doelen. Is de technologie nog actueel? Ben je zelf nog actief in die markten? Heeft de concurrentie inmiddels andere oplossingen gevonden? Door op die manier naar het portfolio te kijken, zijn bepaalde octrooien wellicht achterhaald en kunnen die vervallen. Zo komt er budget vrij voor nieuwe innovaties. Soms moet je snoeien om weer verder te kunnen bloeien.
Tip 4: Betrek alle disciplines bij de beslissing
Octrooi houden of niet? Techneuten kunnen geneigd zijn alles te willen behouden waar hard aan gewerkt is. De financiële afdeling kijkt vooral naar kosten. Marketing is blij met het label ‘patented’. Door al deze perspectieven mee te nemen, maak je een beslissing die past bij de doelen van het bedrijf.
Tip 5: Vermijd de “we hebben er al zoveel in geïnvesteerd”-valkuil
Innoveren kost tijd, geld en kennis, net als de daaropvolgende octrooiaanvraag. “Het heeft al zoveel gekost” is een veelgehoorde reden om daarom het octrooi maar te blijven verlengen. Dit kan duur uitpakken als je daardoor nieuwe kansen mist. Het geld dat je al uitgegeven hebt, krijg je niet terug. Vergeet echter niet dat, hoewel moeilijk meetbaar, de octrooiaanvraag al die tijd wel voor afschrikking heeft gezorgd in de markt.
Tip 6: Overweeg licentieverlening
Ben je in sommige markten of landen niet meer zo actief als in de beginfase? Overweeg dan om daar licenties te verlenen aan lokale partijen. Op die manier verdien je toch geld en betaalt het in stand houden van het octrooi zich meer dan terug.
Strategische keuzes maken is de basis
Slim portfoliomanagement draait uiteindelijk om strategische keuzes maken. Waar steek je je energie, tijd en geld in? Door regelmatig kritisch naar je octrooiportefeuille te kijken, haal je er het maximale uit en versterk je je concurrentiepositie daar waar het telt.
Wil je advies bij portfoliomanagement? Of wil je eens doorspreken over welke strategie het beste bij jouw organisatie en bedrijfsdoelen passen? Neem dan contact met me op.

Over de schrijver
Ik heb werktuigbouwkunde en materiaalkunde gestudeerd aan de Technische Universiteit Delft. In 2015 ben ik als trainee octrooigemachtigde bij EP&C begonnen en in 2021 ben ik erkend als Nederlands en...
Lees meer over Thomas >