Open source software of octrooien. Ze lijken wel eens tegenover elkaar te staan, maar dat hoeft niet per se. Ze kunnen elkaar zelfs aanvullen. In dit blog bespreken we de voor- en nadelen van open source software en hoe je hier strategisch mee omgaat.
Wat is open source?
Open source betekent niet simpelweg dat een code gratis en vrij toegankelijk is. Het is een licentiemodel waarbij je de broncode onder bepaalde voorwaarden openbaar stelt. Deze voorwaarden zijn vastgelegd in een licentieovereenkomst. We hebben het dan over een open source licentie. Het is als het ware een contract met een onbekende partij; het publiek. In tegenstelling tot een reguliere licentieovereenkomst weet je dus niet met wie je de afspraken maakt en wat hun intenties zijn. Dat maakt dat je weinig controle hebt over wie jouw software gebruikt en wat die ermee doet.
TL;DR De kansen en risico’s van open source software
Open source software biedt voordelen zoals snellere ontwikkeling, verbeteringen door externe bijdragen, en transparantie. Tegelijkertijd brengt het risico’s met zich mee, zoals beperkte juridische bescherming, verlies van controle over de code, en mogelijke zorgen van investeerders over intellectueel eigendom.
Een strategische aanpak combineert open source met octrooien: patenteer waardevolle onderdelen en stel de rest open source beschikbaar. Let daarbij goed op licentievoorwaarden en het verdienmodel. Open source en octrooien hoeven geen tegenpolen te zijn – ze kunnen elkaar juist versterken.
Kansen van open source software
Dat het lastiger controleerbaar is betekent niet dat open source altijd een slecht idee is. Open source heeft een aantal belangrijke voordelen:
- Snellere ontwikkeling: Wanneer je open source componenten gebruikt kan je sneller ontwikkelen. Je hoeft namelijk niet alles zelf uit te vinden.
- Verbetering van de software: De open source software is beschikbaar om verbeterd te worden. Zo profiteert iedereen van externe expertise en verbeteringen.
- Transparantie en veiligheid: Omdat het open source is, kan iedereen controleren wat de software doet. Hierdoor wordt het veiliger en transparanter.
Risico’s van open software
Voordat je jouw software open source maakt, is het goed om ook de risico’s af te wegen en te bedenken hoe je uiteindelijk geld wil verdienen met je software. Neem daarom het volgende in overweging:
- Beperkte bescherming: Open source software is meestal beschermd door auteursrecht. Dit geeft een beperktere beschermingsomvang dan een octrooi. Als iemand jouw algoritme opnieuw implementeert met andere code, biedt auteursrecht geen bescherming meer.
- Verlies van controle: Je hebt geen controle over wie jouw code bekijkt of wat ze ermee doen. Als er een waardevol algoritme in je code zit zonder octrooibescherming, kan iemand zich hierdoor laten inspireren en het opnieuw implementeren zonder een letterlijke kopie te maken. Je hebt ook nog eens geen controle op wie dit doet en of dit een partij is aan wie je de code toevertrouwt.
- Investeerdersbelangen: Investeerders kijken met name bij startups naar het intellectueel eigendom. Als alles open source is, kan het moeilijker worden om daar een concrete waarde aan te koppelen.
- Commerciële beperkingen: Als je geld wil verdienen aan de software die je hebt ontwikkeld, dan werken open source licenties daar beperkend in. Zeker voor startups die vaak beperkte middelen hebben is dat een nadeel.
Het kan ook allebei
Gelukkig bijten octrooien en open source elkaar niet per se. Een interessante strategie is om octrooien en open source te combineren. Je kunt patenten aanvragen voor de meest waardevolle onderdelen van je software en deze toch als open source uitgeven. Daarmee versterk je je open source licentie met octrooibescherming en maak je het lastiger voor anderen jouw intellectuele eigendom te omzeilen. Bovendien hou je meer controle over je innovatie.
Een goed voorbeeld van een bedrijf dat open source met octrooien combineert is Amerikaanse softwarebedrijf Red Hat. Zij verkopen het open source Linux besturingssysteem als commercieel product, terwijl ze ook met octrooien hun intellectueel eigendom beschermen. Hun octrooistrategie is defensief. Ze beloven niet aan te vallen, maar zich alleen met de octrooien te verdedigen wanneer ze zelf van inbreuk worden beschuldigd. Een slimme zet, want zelfs bij gebruik van open source kun je onbewust inbreuk maken op octrooien van anderen. Zonder eigen octrooiportefeuille sta je in een zwakkere positie wanneer je bedrijf groeit en hierop wordt aangesproken.
Let hierop bij de hybride aanpak
Ga je voor het beste van beide werelden, besteed dan aandacht aan de licentievoorwaarden. Dit geldt zowel als je zelf gebruik maakt van open source als wanneer je je eigen software via een open source licentie openbaar maakt. Moet je bijvoorbeeld ook jouw eigen code open source maken als je gebruik maakt van open source software? Mag je de software commercieel gebruiken? En denk ook na over het verdienmodel wanneer je zelf jouw software open source aanbiedt. Hoe ga je geld verdienen met de software? Neem dit op in het businessplan. Tot slot: bepaal de meest waardevolle onderdelen van je software en overweeg hiervoor octrooibescherming, zelfs als je kiest voor een open source strategie.
Open source en octrooien zijn geen tegenpolen, maar kunnen juist complementair zijn als je er strategisch mee omgaat. Wil je advies bij het vinden van de juiste balans hiertussen? Neem contact met ons op, we denken graag met je mee!
